I. Genel Olarak Genel Kurulu Toplantıya Çağırmaya Yetkili Olanlar
Anonim şirketlerde genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olanlar Türk Ticaret Kanununda şu şekilde belirtilmiştir: Süresi dolmuş olsa bile yönetim kurulu ve tasfiye halinde tasfiye memurları (TTK. m. 410/1), Azlık (TTK. m. 410/1) ve pay sahipleri (TTK. m. 410/2). Bunların dışında; iflas halinde iflas idaresi (TTK. m. 534, 535/2) ve şirketin organsız kalması halinde atanan kayyım[1] da genel kurulu toplantıya çağırabilir.
II. Tek Bir Pay Sahibinin Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Yetkisinin Şartları
Tek bir pay sahibinin bu yetkisi istisnai bir yetki olup belirli şartların gerçekleşmesi halinde mahkeme izni ile kullanılabilir[2]. Nitekim bu husus kanunda şu şekilde ifade edilmiştir: “yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir pay sahibi genel kurulu toplantıya çağırabilir” (TTK. m. 410/2).
Madde metninden hareketle pay sahibinin çağrı yetkisinin şartları şunlardır[3]:
- Pay sahibi olmak
- Yönetim Kurulunun Devamlı Olarak Toplanamaması
- Toplantı Nisabının Oluşmasına İmkân Bulunmaması
- Yönetim Kurulunun Mevcut Olmaması
Bu şartların gerçekleşmemesi mahkemenin vereceği izin açısından red sebebidir. Nitekim Yargıtay Yargıtay 11. Hukuk Dairesi bir kararında (E. 2015/11101 K. 2016/5698 T. 25.5.2016) bu hususu şu şekilde ifade etmiştir:
“Mahkemece iddia ve dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6102 Sayılı TTK’nın 410/2 m. uyarınca genel kurulu toplantıya çağrı için tek bir pay sahibi dahi talepte bulunabilecek ise de, bu çağrının madde metninde de açıkça belirtildiği üzere yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması şartına bağlı olduğu, anılan hususun somut olayda gerçekleşmediği, genel kurul toplantısının talepten kısa bir süre önce yapıldığı, yine mevcut yönetim kurulunun da oluşturulmasının tüm ortakların oybirliği ile kısa süre önce olduğu, bu itibarla, davacının talebinin yasal şartları oluşmadığı ve iyiniyetli sayılamayacağı gerekçesiyle, reddine karar verilmiş, kararın davacı tarafından temyizi üzerine, 14.4.2015 tarihli ek kararla, 6102 Sayılı TTK’nın 410 vd. maddeleri uyarınca kararın kesin olup, temyizi kabil olmaması sebebiyle temyiz isteminin reddine karar verilmiştir. Mahkemece verilen ek karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.”
III. Mahkeme Kararının Kesin Oluşu
Mahkemenin kararı kesindir (TTK. m. 410/2). Yargıtay Kararlarında da bu husus ifade edilmiştir.
“Davacı taraf genel kurulu toplantıya çağırmaya izin ve tedbir istemiyle bu davayı açmış olup mahkemece yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir. 6102 Sayılı TTK’nun 410/2. maddesi gereğince ortağın genel kurulu toplantıya çağrı izni talebi üzerine verilen karar kesin bulunduğundan ve tedbir istemine ilişkin karar bakımından da 21.02.2014 gün ve 2013/1 E. – 2014/1 K. sayılı içtihadı birleştirme kararına göre bu tür kararların temyizi mümkün olmadığından davacı vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir”. (Yargıtay, 11. HD., E. 2014/12405, K. 2014/19708, T. 15.12.2014).
“Dava, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 410/2. maddesine dayalı olarak davalı şirketin genel kurulunun toplantıya çağrılmasına izin istemine dair olup, belirtilen yasa hükmü gereğince mahkemenin bu konuda vereceği kararlar kesin niteliktedir” (Yargıtay 11. HD., E. 2014/14685, K. 2015/203, T. 13.01.2015).
[1] Mehmet Bahtiyar, Ortaklıklar Hukuku, İstanbul, 2012, s. 136. Fatih Bilgili ve Ertan Demirkapı, Şirketler Hukuku, Bursa, 2013, s. 288.
[2] Özge Karaege, “Anonim Şirketlerde Tek Pay Sahibinin Genel Kurulu Toplantıya Çağrı Yetkisi (TTK m. 410/II)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIX, Y. 2015, S. 4, s. 101.
[3] Ayrıntılı bilgi için bkz.: Hilal Üner Özcan, Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Yetkisi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017, s. 43 vd.