5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 12 ve Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 20 uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde faaliyet gösteren bankalarda hesap açarak 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı mevduatı, 3 yıl hesapta bulundurmak şartı ile bankaya para yatıran yabancı gerçek kişiler vatandaşlık başvurusunda bulunabilir.
1. Kimler Bankaya Para Yatırmak Yoluyla Türk Vatandaşlığını Kazanabilir?
Bankaya 500.000,00 Amerikan Doları değerinde mevduat yatıran yabancılar ve yatırımcının eşi ve 18 yaşından küçük çocukları vatandaşlık başvurusuna eklenebilir ve yatırımcı ile birlikte vatandaşlık kazanabilirler.
Bilindiği üzere ülkemizde taşınmaz satın almasına müsade edilmeyen bazı ülke vatandaşları bulunmaktadır, örneği Suriye gibi. Bankaya para yatırmak yoluyla Türk vatandaşlığı kazanımında ise, herhangi bir uyruk sınırlaması olmaksızın, bütün ülke vatandaşları için açık bir yoldur. Yani dolayısıyla şunu söyleyebiliriz ki, taşınmaz alamayan Suriyelilerin bankaya para yatırma yoluyla vatandaşlık alması da mümkündür.
2. Bankaya Para Yatırmak Yoluyla Türk Vatandaşlığı Şartları Nelerdir?
a. Yatırımcının öncelikle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalardan bir tanesinde hem Türk Lirası hem de yatırım yapmak istediği yabancı para olan Dolar, Euro, Sterlin hesapları açması gerekmektedir.
b. Hesapların açılmasının ardından yatırımcı kendi ülkesinden veya hesabı bulunduğu herhangi bir ülkeden 500.000,00 Amerikan Doları swift transfer olarak, Dolar, Euro veya Sterlin olarak Türkiye’deki hesabına göndermesi gerekmektedir. Burada önemli olan husus, yatırımın Türk Lirası şeklinde ilk adımda hesaba girmemesi, yabancı para olarak ilk kez Türkiye’deki hesaplarına girmesidir.
c. 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı mevduat, yatırımcının Türkiye’deki bankasına ulaştığı zaman, yatırım miktarı bankalarca ve vatandaşlık konusunda uzman avukatınızın yardımı ile Türkiye Merkez Bankasına satılır. Bu aşamada yapılacak en ufak bir yanlışlığın, vatandaşlık başvurusunda bulunma hakkını engelleyebileceğinizi unutmayın ve bu hususta mutlaka uzman bir ekip ile çalışınız.
d. Türk lirasına çevrilmiş olan bu mevduat, 3 yıl boyunca bankada bloke edilmesi gerekir ve bloke konulduktan sonra evrakların tamamı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna onay için gönderilir. Yatırımcının 3 yıl boyunca bu yatırımını nasıl değerlendireceğini kendisinin kararı olup, takdir edilir ki Türk Lirası mevduatında tutması çok karşılaşılan bir durum değildir. Zira dolar ve euro kurlarındaki sürekli değişim, Türk lirasının değer kaybı göz önüne alındığına, genellikle Müvekkillerimize YUVAM hesabı açmaları konusunda tam desteği sağlamaktayız.
3. Yatırılacak Olan Paranın Sadece Amerikan Doları Olması Zorunlu Mudur?
Yönetmelikte aranan 500.000,00 Amerikan Doları ve/veya bu tutara karşılık gelmek üzere Türk Lirası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen konvertibl dövizler, kıymetli maden) yatırılabilir. Tutarın konvertibl olması ve 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı olması yeterlidir.
4. 500.000 Amerikan Doları Tek Transferle Gönderilmesi Zorunlu Mudur, Yoksa Birden Fazla Transferde Gönderilebilir Mi?
Bilindiği üzere günümüzde transfer limitlerinin azlığı ve bazı politik nedenler yüzünden transfler limitlerinin değiştirildiği, neredeyse tek seferde 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı mevduatı tranfer edilmesinin imkansız olduğunu görmekteyiz.
Bu sebeple, yatırımcının tek seferde 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı mevduatı göndermesi gerekli değildir. Gönderdiği bankası kendi adına açılmış bir banka olduğu sürece, bu mevduatı kaç parçaya bölüp gönderdiğinin bir önemi yoktur. Ancak değindiğimiz gibi, dış ülkelerden gönderilecek olan 500.000,00 Amerikan Doları karşılığı mevduat, yatırımcının kendi adına açılmış (pasaportu ile birebir aynı isimde) hesabından gelmiş olması önemlidir. Başvuruda kullanılacak paranın yurt dışından getirilmesi ile Türkiye’de bulunması arasında herhangi bir fark yoktur. Ancak Türkiye’de bulunması durumunda dahi, bu paranın yabancı para cinsinde olması gerekmektedir. Vatandaşlık başvurusu için kullanılacak bankanın, bu parayı Türkiye Merkez Bankasına satması gerekmektedir. Yani Türkiye’de hali hazırda bulunan Türk Lirası vatandaşlık başvurularında kullanılamaz.
5. Bankaya Para Yatırma Yoluyla Türk Vatandaşlığında Paranın Türk Lirasına Çevrilmesi Zorunlu Mu?
Evet, zorunludur. Bu zorunluluk, 6 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile getirilmiştir. Yönetmeliğin 20. Maddesinin 10. Fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir;
“İkinci fıkranın (b), (ç), (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen döviz tutarları işlem öncesinde Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya ve bu bankaca da Merkez Bankasına satılır. Satım sonucu; ikinci fıkranın (ç) bendi gereğince elde edilen Türk Lirası tutarlar Türk Lirası mevduatta, ikinci fıkranın (d) bendi gereğince elde edilen Türk Lirası tutarlar Türk Lirası cinsinden Devlet borçlanma araçlarında, ikinci fıkranın (f) bendi gereğince elde edilen Türk Lirası tutarlar bireysel emeklilik sisteminde yer alan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen fonlarda, üç yıl süre ile tutulur. Bu konuya ilişkin uygulama esasları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenir.”
Görüldüğü üzere, Ocak 2022’den önce, yabancı paraları 3 yıl boyunca Amerikan Doları, Euro, Sterlin olarak bloke edilebilecekken, Ocak 2022’den itibaren bütün yabancı paraların Merkez Bankasına satılarak, Türk Lirasına çevrilmesi zorunlu hale gelmiştir. Peki bu durumda yabancı yatırımcı, yabancı para cinsinden yatırımını Türk Lirası karşısındaki değerini nasıl koruyacaktır. İşte bu sorularda cevap olarak, Türkiye Devleti ve Merkez Bankası tarafından yeni bir hesap türü geliştirilmiştir. Bu hesap türüne ise YUVAM hesap denilmekte ve neredeyse vatandaşlık başvurularının tamamında bu hesap türü kullanılmaktadır.
6. YUVAM Hesabı Nedir, Nasıl Çalışır, Getirileri Nelerdir?
Yurt dışındaki yerleşik gerçek ve tüzel yatırımcılarının USD, EUR, GBP ve CHF döviz cinsinden tasarruflarını Türkiye’de faaliyet gösteren herhangi bir bankada değerlendirmelerini sağlayan, Merkez Bankasınca kur koruma güvencesinin yanı sıra ilave getiri kazanma şansı verilen ve yatırımcıların her koşulda kazanımlarını koruyan avantajlı TL katılma hesap türüdür. Hesaplar 3 ay, 6 ay, 12 ay 24 ay vadelerde açılabilmektedir.
I. Yuvam Hesabın Döviz Para Üzerinden Getirisi
YUVAM hesabın iki ayrı getirisi vardır. Bunlardan bir tanesi USD, EUR, GBP ve CHF hesablarına uygulanacak olan faiz getirisidir. Faiz oranları aşağıdaki şekildedir;
| VADE YILI | USD, EUR, GBP, CHF ÜZERİNDEN İŞLETİLEN FAİZ ORANI |
| 3 ay | %3 |
| 6 ay | %4 |
| 12 ay | %5 |
| 24 ay | %6 |
Bankaya para yatırımı yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanmak isteyen Müvekkillerimiz için, ilk hesap açılışında %6 ile 2 yıllık hesap açtıktan sonra, 2 yılın sonunda yinelenecek şekilde %5 faiz oranı ile 1 yıllık daha hesap açılını öneriyoruz.
Buradan basit bir hesapla, 2.yılın sonunda 60.000 Amerikan Doları, ve 3. Yıl da 25.000 Amerikan Doları getiri olacağını hesaplarsak, toplamda 85.000 Amerikan Doları sadece faiz getirisi olarak hesaba yansıyacaktır.
II. Yuvam Hesabın Kur Farkında Dolayı Kazacağı Getiri
Kur değişim oranın hesaplanmasında; vade sonunda USD, EUR, GBP ve CHF alış kuru ile vade başlangıç tarihinde geçerli olan USD, EUR, GBP ve CHF Dönüşüm kuru arasındaki değişim dikkate alınacaktır.
Vade sonunda hesaplanan kur değişim tutarı ile hesabın kâr payı tutarına göre; Vade sonu kurunun Dönüşüm kurundan düşük olması durumunda yatırımcıya anapara + kâr payı + ilave getiri ödenecektir. Vade sonu kurunun Dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda; Kâr payı tutarı > kur farkı ise: yatırımcıya vade sonunda anapara + kâr payı + TCMB tarafından ilave getiri ödemesi yapılacaktır. Kâr payı tutarı < kur farkı ise: Yatırımcıya anapara + kâr payı + “kur farkı – kâr payı” + TCMB tarafından ilave getiri tutarı ödenecektir.
Kısaca 3 yılın sonunda, kur farkından dolayı yatırımcı para kaybetmeyecek ve vade sonu olan 3 yılın sonunda hesabına koymuş olduğu anapara tutarı olan 500.000 Amerikan Dolarını alabilecektir.
7. Hesabın Bloke Olmasına Rağmen, Faizler ve Getiriler Kullanılabilir mi?
Paranın yatırılacağı banka ile yapılacak anlaşmaya veya hesap türüne göre bu tutar 500.000,00 Amerikan Doları altına inmediği sürece her türlü getirisi ve faizi serbestçe kullanılabilecektir.
8. Yabancıların Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bankalarda Hesap Açması İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Yatırımcıların, Türkiye’de hesap açmasında gerekli evraklar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır;
- Pasaport tercümesi
- Türkiye’den alınan vergi kimlik numarası
- Meslek ve eğitim bilgisi
- İletişim adresleri
- Kendi ülkesinde adresini gösteren devlet dairelerinden alınmış herhangi bir belge (elektrik,su,doğalgaz faturası, üzerinden adres yazan kimlik kartı, ehliyet vb.)
- Adresini, pasportunu sunduğu ülke dışında olduğunu beyan ediyorsa; adresi olan ülkeye ait ikamet kartını ve o ülkedeki adresini kanıtlayan belge
- Tarafımızı yetki kılmak üzere düzenlenmiş Vekaletname
9. Yatırım Tutarını 3 Yıl Bloke Ettikten Sonrası Adımlar Nelerdir?
Yatırımcı adına paranın bankada blokesini sağlayan avukatı ve banka Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumuna yazdığı yazıya müteakip, 3-5 hafta arasında uygunluk belgesi, avukata tebliğ edilmiş olur. Uygunluk belgesi, yatırımcının gerekli yatırım tutarını doğru işlemlerle gerçekleştirdiğini ve 3 yıl hesabın bloke olduğunu teyit eder ve bir belge düzenler. Bu belge ikamet ve vatandaşlık başvurularının temel dayanağını oluşturur.
10. Bankaya Yatırım Yolula Vatandaşlık Başvurusunda Yatırımcının Türkiye’ye Gelmesine Gerek Var Mıdır?
Bu zamana kadar anlatılan hiç bir adıma yatırımcının Türkiye’ye girmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak uygunluk belgesini alan yatırımcının (sadece yatırımcının, aile üyelerine gerek bulunmamaktadır) Türkiye’ye bir kez olsun giriş yapması, ve İl Göç İdaresinden parmak izi vermesi Şubat 2023 tarihinden itibaren zorunlu hale getirilmiştir.
11. Yatırımcı İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Parmak izi veren yatırımcı için yasal temsilcisi, sadece yatırımcı için 1 yıllık ikamet izni talebinde bulunulacaktır. Gerekli belgeler aşağıda sayılmıştır.
- Parmak İzi Verildiğine Dair LS Numarası
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Verilmiş Uygunluk Belgesi
- Noter Onaylı Pasaport Tercümesi
- Ülkeye Giriş Çıkış Mühürlerini gösteren sayfa
- Vize fotokopisi (varsa)
- Başvuru Formu
- 3 adet Biometrik Fotoğraf
- Sadece yatırımcıya ait doğum belgesi. Bu belge apostile taraf bir ülkeden temin edilmişse Apostil şerhi eğer apositle taraf bir ülkeden temin edilmemişse, temin edilen ülkenin Dış İşleri Bakanlığı Mührü ve Türk Konsolosluğu Mührü
- 1 yıl Geçerli Sağlık Sigortası
- İkamet harçlarını ödendiğini gösterir vergi dairesi makbuzları
- Vekaletname
12. Vatandaşlık Başvurusunda Gerekli Evraklar Nelerdir?
Yabancı yatırımcının ikamet izni onaylandıktan sonra yasal temsilcisi bütün aile için vatandaşlık başvurusunda bulunacaktır. Vatandaşlık başvurusunda gerekli evraklar ise aşağıda sayılmıştır; Yatırımcı olan Ana Başvurucu için:
- 50×60 mm beyaz arka planlı, desensiz ve makine tarafından okunabilen biyometrik fotoğrafın 8 kopyası.
- Bekar ise nüfus cüzdanı, evli ise evlilik cüzdanı, boşanmış ise boşanma belgesi, dul ise eşine ait ölüm belgesi.
- Doğum belgesi veya doğum belgesine dayalı belge
- Ana başvurucu, eşi olmadan sadece çocuğu ile başvurmak istiyor ise;
Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocuk için; Ana veya babanın velayetinde bulunan ve kendisiyle birlikte Türk vatandaşlığını kazanması istenen çocuk varsa, diğer ebeveynin muvafakatnamesi Muvafakatnamenin Türkiye’de verilmesi istenmesi durumunda noter huzurunda, mufavakatnamenin yurt dışında verilmesi istenen durumlarında ise o ülkenin Türk Konsolosluğu tarafından alınmalı
- Başvurucunun boşanması halinde, mahkeme kararı çocukların velayetinin başvurucuda olduğunu gösterir
- Noter Onaylı pasaport tercümesi
- Vekaletname
Eş için:
- 50×60 mm beyaz arka planlı, desensiz ve makine tarafından okunabilen biyometrik fotoğrafın 8 kopyası.
- Evlilik cüzdanı
- Doğum belgesi veya doğum belgesine dayanılarak düzenlenen doğum yazısı,
- Noter Onaylı pasaport tercümesi
- Vekaletname
18 Yaşından Küçük Çocuklar İçin:
- 50×60 mm beyaz arka planlı, desensiz ve makine tarafından okunabilen biyometrik fotoğrafın 8 kopyası.
- Doğum belgesi veya doğum belgesine dayanılarak düzenlenmiş doğum belgesi,
- Noter Onaylı pasaport tercümesi
Yukarıda sayılı olan belgelerin tasdiklerinde mutlaka aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir;
1. Belgelerin Çin gibi apostil uygulanmayan bir ülkeden alınması durumunda, tüm belgeler öncelikle Çin resmi dairesi tarafından onaylanmalı (genellikle noterler), daha sonrasında Çin Dış İşleri Bakanlığına onaylatmalı ve sonrasında Türk Konsolosluğu tarafından onaylanmalıdır.
2. Belgelerin Amerika Birleşik Devletleri veya çoğu Avrupa Ülkesi gibi apostil ülkesinden alınması durumunda gerekli evraklar devlet dairesince onaylatılıp, apostil şerhi alınmalıdır.