SERBEST BÖLGE NEDİR?
Serbest bölgeler, mevzuat itibariyle Serbest Bölgeler Kanunu, Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği ve Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü Genelgeleri kapsamında düzenlenmektedir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nun 6.maddesinin 1.fıkrasında yapılan tanıma göre serbest bölge; “Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; yer ve sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenmiş, serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve serbest dolaşımdaki eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Serbest bölgeler, yatırım ve üretimi teşvik etmek amacıyla ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelere tabi tutulmayan veya kısmen tabii tutulan özel ekonomi bölgeleridir. Serbest Bölgeler, Türkiye ülke sınırları içerisinde olmasına rağmen ticari anlamda gümrük bölgesi dışında bırakılan özel koşulları ve ayrıcalıkları olan bölgelerdir. Serbest Bölge Kanuna göre: “Serbest bölge ile Türkiye’nin diğer yerleri arasında yapılacak ticaret, dış ticaret rejimine tabidir.
SERBEST BÖLGELERDE KİMLER FAALİYETTE BULUNABİLİR?
Serbest bölgelerde yerli veya yabancı gerçek veya yabancı tüzel kişiler gerekli prosedürleri sağlayıp faaliyet ruhsatı alarak faaliyette bulunabilirler. Serbest bölgelerde faaliyet gösterecek tüzel kişiler için yerli veya yabancı sermaye sınırlaması yoktur. Yatırımcılar, münhasıran serbest bölgede faaliyet göstermek şartıyla ve serbest bölgeyi şirket adresi göstererek şirket kurabilirler. Serbest bölgede şirket kurmak isteyen firmaların serbest bölge Faaliyet Ruhsatı almaları gereklidir.
SERBEST BÖLGEDE ŞİRKET KURMANIN AVANTAJLARI NELERDİR?
Menşe hükümlerinin uygulanması bakımından ise Türkiye Gümrük Bölgesi sayılırlar. Bu nedenle, Türkiye’den serbest bölgeye sevk edilen mallar ile serbest bölgeden Türkiye’ye sevk edilen mallar dış ticaret rejimine tabi tutulurlar. Ancak, serbest bölgeler ile diğer ülkeler ve serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi uygulanmaz. Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabidirler. Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan kullanıcılar, bu bölgede elde ettikleri kazançları için kurumlar vergisi veya gelir vergisi ödeme yükümlülüğü altında olmayıp serbest bölge kullanıcıları, elde ettiği kazancı yetkili mercilerin iznine gerek olmadan kolaylıkla transfer edebilecek, Türkiye’den KDV’siz mal ve hizmet de alabileceklerdir.
SERBEST BÖLGEDE FAALİYET RUHSATI/RAPORU
Serbest bölge şirket kuruluşu ve serbest bölgede faaliyette bulunabilmek için öncelikle faaliyet ruhsatı almak gerekmektedir. Bu ruhsat Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel müdürlüğünden alınmalıdır. Faaliyet ruhsatına başvurmak için öncelikle müracaat formu doldurulmalıdır ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası nezdindeki Serbest Bölgeler Özel Hesabına müracaat ücreti olan 5000 USD yatırılmalıdır.
Başvurunun Olumlu Kabul Edilmesi Halinde
Faaliyet izni verilmesi uygun görülmüş olursa başvurucunun 30 günlük süre içerisinde faaliyet göstereceği işyerinin temini için yapılacak sözleşmenin bir örneği ve gerekli belgeleri Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğüne iletmesi gerekir. İletilmediği halde ruhsat alma hakkı kaybedilir ve müracaat ücreti yetkili mercide irat olarak kaydedilir.
Başvurunun Olumsuz Kabul Edilmesi Halinde
Serbest Bölge Genel müdürlüğünün başvuruyu değerlendirmesi sonucunda olumsuz bir dönüt alan başvurucuya müracaat ücreti iade edilir.
FAALİYET RUHSATI KAÇ YIL SÜREYLE ALINABİLİR?
Faaliyet ruhsatı, serbest bölgede kiracı firmalardan üretim faaliyetinde bulunacaklar için 20 yıl süreyle, diğer faaliyet alanlarına ilişkin olarak 15 yıl süreyle verilir. Yatırımcı firmalar için üretim faaliyetlerinde bulunacaklar için 45 yıl, diğer faaliyetlerde bulunacaklar için 30 yıl süreyle faaliyet ruhsatı verilir.